Φθινοπωρινές συμβουλές για το μπαλκόνι σας

                                                                 
Φθινοπωρινές συμβουλές για το μπαλκόνι σας

Από τον Οκτώβριο που ουσιαστικά αρχίζει το φθινόπωρο, αναμένεται το ξαφνικό κρύο και γι’ αυτό πρέπει να λάβουμε τα μέτρα μας για να προστατεύσουμε τα φυτά στο μπαλκόνι σας Ως εκ τούτου, πρέπει να προετοιμαστεί η χειμερινή διαβίωση για τα φυτά στις γλάστρες.

Καθαρισμός και προετοιμασία στις γλάστρες

Οι πήλινες γλάστρες, χρωματίζονται από το τυπικό λευκό χρώμα σαν του ασβέστη από τις αποθέσεις των αλάτων ,  που σχηματίζονται κατά τη διάρκεια του ποτίσματος.

Αφαιρέστε από τα τοιχώματα της γλάστρας εξωτερικά αυτό το χρωματισμό του «ασβέστη».

Οι πήλινες και γενικά οι κεραμικές γλάστρες,  ως επί το πλείστον, είναι περισσότερο ή λιγότερο ευάλωτες από τις αποθέσεις των αλάτων ,αυτού του λευκού  «ασβέστη», όταν το νερό είναι σκληρό  κατά τη διάρκεια της σεζόν του ποτίσματος. Εάν δεν συμπαθείτε αυτό το φυσικό επίχρισμα του λευκού  «ασβέστη»   , μπορείτε να τις καθαρίσετε από αυτό αφού τοποθετήσετε τις γλάστρες  άδειες σε διάλυμα από νερό και ξύδι  με αναλογία 10%.

Απλά βυθίστε τις γλάστρες σε μια λεκάνη με το διάλυμα για μια νύχτα και την επόμενη μέρα, οι αποθέσεις του ασβέστη  μπορεί να αφαιρεθούν  εύκολα με ένα πινέλο και οι πήλινες γλάστρες είναι έτοιμες για τη νέα φύτευση άνοιξη.

Φύτεμα βολβών

Οι βολβοί φυτεύονται το φθινόπωρο και ανθίζουν αργότερα και δίνουν  πολλά λουλούδια σε διάφορα χρώματα και ωραίες μυρωδιές . Διατίθενται  συχνά στα φυτώρια μόνο τον Οκτώβριο και μπορούν να φυτευτούν αυτή την εποχή χωρίς καθυστέρηση σε γλάστρες. Οι γλάστρες παραμένουν στον εξωτερικό χώρο του μπαλκονιού αλλά προστατεύονται κάπου κάπου, δεδομένου ότι οι βολβοί  είναι πολύ ευαίσθητοι στην υπερβολική υγρασία.

Γεμίστε τις γλάστρες στο πυθμένα με  ένα αποστραγγιστικό στρώμα από χαλίκι ή πηλό και βάλτε διαφορετικούς βολβούς για να πετύχετε μίξη χρωμάτων , στη συνέχεια επικαλύπτουμε τους βολβούς με νέο φυτόχωμα.

Χρησιμοποιήστε τις γλάστρες η τις μεγαλύτερες ζαρντινιέρες για  λαχανικά

Στις κενές γλάστρες η ζαρντινιέρες του  μπαλκονιού να σπέρνετε αρχές Οκτωβρίου μαρούλια και τα ραδίκια. Τα φυτά θα είναι έτοιμα για συγκομιδή μετά από τέσσερις εβδομάδες και έτσι θα γεμίστε την κουζίνα σας στο τέλος της σεζόν και πάλι με φρέσκα, θρεπτικά τρόφιμα.

Φυτά με φθινοπωρινή ανθοφορία

Από τα  φυτά  που ανθίζουν το  φθινόπωρο με κόκκινα και  λευκά λουλούδια  είναι τα γνωστά σαν ρείκια , η (Calluna vulgaris) και η χειμερινή ερείκη (Erica carnea) που μπορεί να συνδυαστούν και να αποτελέσουν  κοσμήματα στο μπαλκόνι σας . Η ανθοφορία τους μπορεί να διαρκέσει από το φθινόπωρο έως την άνοιξη.

Για πρώιμη ανθοφορία  για παράδειγμα φυτέψτε ποικιλία ρείκια  με μωβ-ροζ λουλούδια όπως είναι η "Susanne" και λευκό χρώμα είναι η "Madonna", που ανθίζουν από το Σεπτέμβριο μέχρι τον Δεκέμβριο. Τον Δεκέμβριο τα αντικαθιστούμε  με ρείκια  που ανθίζουν  από το χειμώνα μέχρι  τον Απρίλιο.

Τα ρείκια  απαιτούν το χώμα να είναι αμμώδες καλά αποστραγγιζόμενο και όξινο. Τον Απρίλιο, θα πρέπει να κλαδευτούν οι βλαστοί κάτω από τα παλιά μπουμπούκια, και να παρέχουμε στα φυτά φυσικό λίπασμα.

Αποθήκευση του λιπάσματος που είναι συσκευασμένο σε πακέτα

Το λίπασμα που έχουμε προμηθευτεί και έχει περισσέψει σε ανοιχτά πακέτα, πρέπει να το διατηρήσουμε σ’ ένα στεγνό, δροσερό μέρος σε κλειστές σακούλες αν είναι δυνατό από φύλλο αλουμινίου, έτσι οι κόκκοι δεν μπορεί να γίνουν συσσωμάτωμα και έ θα το επαναχρησιμοποιήσετε εύκολα την επόμενη σεζόν.

Η άρδευση το φθινόπωρο 

Τα περισσότεροι από τα φυτά στο μπαλκόνι σας συνήθως είναι φυτεμένα σε γλάστρες που χρειάζονται λίγο νερό τώρα το φθινόπωρο. Οι ανάγκες των φυτών σε πότισμα μπορεί να γίνεται καλύτερα με ένα  μικρό ποτιστήρι. Προς το τέλος του φθινόπωρου και κατά τη διάρκεια του χειμώνα καλό θα είναι να απενεργοποιήσετε  το αυτόματο πότισμα στο μπαλκόνι σας.

  

Καθαρίστε σχολαστικά τις κενές γλάστρες σας  μέσα και έξω, πριν τις χρησιμοποιήσετε για φύτεμα.

Χώροι προφύλαξης των φυτών

Σχεδόν όλα τα φυτά σε γλάστρες που κοσμούν τα μπαλκόνια σας την άνοιξη έως το καλοκαίρι, προέρχονται από θερμά κλίματα . Τα περισσότερα φυτά σε γλάστρες χρειάζονται μια θερμοκρασία μεταξύ 5 και 18 βαθμών, αλλά ποτέ κάτω από πέντε βαθμούς!

Πρέπει να βρεθεί ένας χώρος που να προφυλάσσονται τα φυτά από τους παγωμένους ανέμους και από το παγετό, να σημειώσουμε ότι ο πρώτος παγετός έρχεται συχνά απροσδόκητα.

Κυκλάμινο προστασία από την υγρασία

Οι σύγχρονες ποικιλίες κυκλάμινων όπως είναι εκπληκτικά ανθεκτικές και τα άνθη συνεχίζουν  απτόητα ακόμη και με χιονοπτώσεις. Τα κυκλάμινα δεν ανέχονται την υγρασία του χειμώνα  και πρέπει, συνεπώς,  να τα τοποθετείτε σε μια περιοχή που προστατεύεται από βροχή. Τακτικά και προσεκτικά, θα πρέπει να καταργήσετε μαραμένα φύλλα και λουλούδια.

Τα χρυσάνθεμα

Στα χρυσάνθεμα κατά τη διάρκεια της ανθοφορίας κόβουμε τα μαραμένα λουλούδια για να βοηθήσουμε να διατηρηθούν τα νέα άνθη αλλά και για να φαίνεται το φυτό πιο όμορφο. Όταν πια τα λουλούδια έχουν μαραθεί τα κόβουμε και κλαδεύουμε το φυτό. Τα  χρυσάνθεμα είναι έτοιμα για μεταφύτευση εκ νέου το επόμενο φθινόπωρο στην κορυφαία τους μορφή στο μπαλκόνι σας . Το φθινόπωρο τα φυτεύουμε σε μεγαλύτερες γλάστρες με νέο φυτόχωμα, υψηλής ποιότητας.

Στήριξη για τα φυτά σε γλάστρες

Θαμνώδη και άλλα φυτά που είναι φυτεμένα σε γλάστρες πρέπει να δημιουργήσουμε στήριξη  ασφαλείας, έτσι ώστε αυτά να μην  ανατραπούν όταν φθινόπωρο επικρατούν στο μπαλκόνι ισχυρές ριπές από τους ανέμους.

Φθινοπωρινή ανθοφορία

Όταν το φθινόπωρο επικρατούν  ήπιες καιρικές συνθήκες και υψηλές θερμοκρασίες, συμβαίνει να έχουμε φθινοπωρινή ανθοφορία για ορισμένα φυτά στο μπαλκόνι.

Λιπάνετε τα φυτά τον Οκτώβριο ακόμα αν είναι δυνατό τακτικά με υγρό λίπασμα, έτσι ώστε να μπορείτε να απολαύσετε την ανθοφορία όσο το δυνατόν για μεγαλύτερο διάστημα.

Συμπλήρωση στις γλάστρες με φυτόχωμα

Μετά από το τέλος του καλοκαιριού παρατηρείται μείωση της ποσότητας του φυτοχώματος που περιέχεται στις γλάστρες, επειδή μέρος  του φυτοχώματος μεταφέρεται με το νερό του ποτίσματος κατά την αποστράγγισή. Αυτή η ποσότητα φυτοχώματος που χάθηκε πρέπει να συμπληρωθεί με νέο στις γλάστρες.

Μανώλης Καπάνταης

Δασολόγος-Περιβαλλοντολόγος τ. Δ/ντης Πράσινου

Αρωματικά φυτά, από το μπαλκόνι στη κουζίνα

Αρωματικά φυτά, από το μπαλκόνι στη κουζίνα

Στην Ελλάδα υπάρχει ένας μεγάλος αριθμός αρωματικών φυτών που είναι έρποντα, ποώδη, θα­μνώδη έως και δενδρώδη. Η παρουσία των οποίων και η ανάπτυξη τους ευνοείται από τις κλιματικές συνθήκες που επι­κρατούν στη χώρα μας.

Αρωματικά ονομάζει ο λαός μας τα φυτά που αποδίδουν άρωμα.

Τα αρωματικά φυτά έχουν πολλές και διαφορετικές παραδοσιακές χρήσεις στην καθημερινή ζωή του ανθρώπου από την αρχαιότητα. Αρχικά χρησιμο­ποιήθηκαν ως αρτύματα, αφεψίματα και για θεραπευτικούς λόγους και  ως καλλωπιστικά και ανθοκομικά. Επίσης «ζωντανά» η αποξηρα­μένα ως ανθοδετικές συνθέσεις με ωραία μυρωδιά. Όμορφα λουλούδια έχουν η Κάππαρη, η Λουΐζα, το Δίκταμο, η Λεβάντα και το Δεντρολίβανο.

Αξίζει, λοιπόν, να φτιάξετε μια γωνιά με αρωματικά φυτά στο μπαλκόνι σας η  στο κήπο. Ας δούμε ορισμένα από αυτά :

Ρίγανη, Δυόσμος, Θυμάρι κατάλληλο για βραχόκηπους αλλά και μικρές ζαρντινιέρες σε μπαλκόνι, Λουΐζα, Μαϊντανός, Άνηθος,  Βασιλικός που δεν λείπει από κανένα μπαλκόνι,  Λεβάντα κ.λ.π.

Τα περισσότερα είδη αρωματικών φυτών αναπτύσσονται καλύτερα σε σημεία με αρκετό ήλιο, προστατευμένα από τους ανέμους και τις πολύ χαμηλές θερμοκρασίες.

Τα αρωματικά φυτά, πολλά από αυτά είναι πολυετή, κατάλληλα για μπαλκόνι και δεν προσβάλλονται εύκολα από ασθένειες ή έντομα.  

Τα αρωματικά φυτά πολλαπλασιάζονται με σπόρο από το ίδιο το φυτό, ενώ άλλα πολλαπλασιάζονται με σπόρο, διαίρεση του φυτού ή με μοσχεύματα.

Στα οργανωμένα φυτώρια θα βρείτε μια μεγάλη ποικιλία  φυτών, διαφόρων μεγεθών αλλά και σπόρους από τα περισ­σότερα είδη, γλάστρες και φυτοχώματα.

Αρωματικά φυτά στο μπαλκόνι

Ένα σημαντικό πλεονέκτημα που έχουν είναι ότι μπορούν εύκολα να καλλιεργηθούν σε γλάστρες στο μπαλκόνι μας και δε χρειάζονται μεγάλη φροντίδα. Μπορούν να καλλιεργηθούν ακόμη και σε μπαλκόνια που δεν τα βλέπει πολύ ο ήλιος  η και στο μικρό περβάζι του παραθύρου της κουζίνας.

Για να τα καλλιεργήσετε στο μπαλκόνι θα χρειαστείτε μερικές γλάστρες η  ζαρντινιέρες (κατά προτίμηση πλαστικές ), φυτόχωμα που είναι εμπλουτισμένο με οργανικά υλικά όπως το κομπόστ η τύρφη,  για να γεμίσετε τις γλάστρες, πιατάκια κάτω από τις γλάστρες για να συλλέγουν το νερό .

Για τα θαμνώδη φυτά, όπως είναι η δάφνη του Απόλλωνος, η Λουΐζα και το δεντρολίβανο, θα χρειαστείτε πιθανόν και βαθύτερες γλάστρες, ανάλογες με το μέγεθός τους.

 Στον κήπο σας πάλι, αφού διαλέξετε το σημείο που θα τα φυτέψετε, καθαρίστε το χώμα από πέτρες, ρίζες, ξερά φύλλα και προσθέστε οργανική ουσία και άμμο η πιστοποιημένα φυτοχώματα εμπορίου για καλύτερη στράγγιση.
Σχεδιάστε τον κήπο με τα αρωματικά . Δημιουργήστε ομάδες με είδη που έχουν τις ίδιες ανάγκες σε νερό και ήλιο. Μην ξεχνάτε να καθαρίζετε, να σκαλίζετε και να ξεβοτανίζετε τακτικά.

Πότισμα
Συχνό πότισμα (2-3 φορές την εβδομάδα ή και περισσότερο όταν κάνει πολλή ζέστη):

Βασιλικό, Μέντα, Μαϊντανός, Σέλινο, Άνηθος, Δυόσμος, Μαντζουράνα.

Αραιό πότισμα (1-2 φορές την εβδομάδα):

Δεντρολίβανο, Λεβάντα, Κάππαρη, Φασκόμηλο, Δάφνη, Θυμάρι, Ρίγανη, Θρούμπι, Δίκταμο.

Πότε θα τα μαζέψετε
Τα φύλλα των αρωματικών μπορείτε να τα κόβετε όλο το χρόνο, αλλά είναι καλύτερα να αποφεύγετε την εποχή της ανθοφορίας, γιατί τότε χάνουν μέρος των ιδιοτήτων τους. ΄Ένας τρόπος για να εμποδίζετε την ανθοφορία είναι να κορφολογείτε τους βλαστούς με τα μπουμπούκια μόλις εμφανίζονται.

Θα συνεχίσουμε αναλυτικά για τη χρήση μερικών  αρωματικών φυτών στη μαγειρική

Δεντρολίβανο

Tο Δεντρολίβανο είναι ένα άλλο έντονα αρωματικό βότανο και χρησιμοποιείται συχνά στη μαγειρική .Αυτός ο υπέροχος θάμνος έχει γλυκιά και ισχυρή τόσο η γεύση όσο και το άρωμα. Χρησιμοποιείται για να προσθέσετε ενδιαφέρον στο ξύδι και στο μαρινάρισμα και κάνει το τέλειο φυσικό  κεμπάπ, νοστιμεύει το χοιρινό, τα λουκάνικα και ψητά λαχανικά. Όταν το βάλουμε στη σχάρα με τα κάρβουνα, παράγεται η πιο υπέροχη αρωματικά γήινη μυρωδιά. Στη ζαχαροπλαστική το χρησιμοποιούν κυρίως στα γλυκά του κουταλιού.

Θυμάρι 

Αλλά και το θυμάρι  έχει πολλές διαφορετικές ποικιλίες. Έχει μια πολύ χαρακτηριστική γεύση και μυρωδιά και είναι ένα κρίσιμο συστατικό στη μαγειρική. Συνδυάζεται ιδιαίτερα καλά με το σκόρδο και το λεμόνι κατά την προετοιμασία του κοτόπουλου και κάνει μια φανταστική μαρινάδα ή γέμιση. Το θυμάρι είναι επίσης νόστιμα όταν μαγειρεύονται με κουνέλι, πουλερικά και το χοιρινό κρέας. Χρησιμοποιείται παραδοσιακά στην οικιακή παρασκευή των ελιών .

Δάφνη

Μήπως η Δάφνη δεν είναι απαραίτητη για πολλά μαγειρευτά Τα αποξηραμένα φύλλα της   είναι χρήσιμα σε συνταγές   που το φαγητό σιγοβράζει, όπως στις σούπες και στα βραστά, όπου η γεύση της έχει την ευκαιρία να διεισδύσει και διευκολύνει ιδιαίτερα καλά σε συνταγές που περιέχουν τομάτες, φασόλια, καλαμπόκι και πατάτες.  

Άνηθος

Ο φρέσκος ​​άνηθος  είναι διαθέσιμος για μερικούς μήνες  το χρόνο. Αποξηραμένα φύλλα άνηθου τα χρησιμοποιούμε όταν τα φρέσκα δεν υπάρχουν λόγω εποχής. Ο φρέσκος ή αποξηραμένος, άνηθος έχει  ιδιαίτερη συγγένεια με τις ντομάτες και τα αγγούρια. Είναι ένα εξαιρετικό αρωματικό σε ζεστές και κρύες και σε πίτες με σπανάκι.

Σκόρδο

Το σκόρδο είναι γνωστό αρωματικό  και  αγαπήθηκε από καλούς μάγειρες σε πολλούς πολιτισμούς. Το σκόρδο είναι  αγαπητό εξίσου για τις θεραπευτικές του ιδιότητες και γαστρονομικές του ιδιότητες.

Ρίγανη

Η χρήση της Ρίγανης είναι γνωστή σε δημοφιλή ιταλικά πιάτα  πίτσας και σάλτσες μακαρονάδας. Χρησιμοποιείται φρέσκια και  είναι ιδιαίτερα ωραία σε πράσινες σαλάτες με ντομάτα. Σε ξηρή μορφή, είναι ένα ευρέως διαθέσιμη.

Τα αρωματικά φυτά, λοιπόν  προσθέτουν γεύση και χρώμα στην καθημερινή μας μαγειρική. Τα βότανα που χρησιμοποιούμε στην παρασκευή τροφίμων προέρχονται από διάφορα μέρη των φυτών, όπως προαναφέραμε από τα φύλλα, από τη ρίζα ή το φλοιό ,το λουλούδι ή τους σπόρους. Μπορείτε συχνά  να πείτε πως ένα πιάτο σας προήλθε  από το άρωμα και τη γεύση που δημιουργείται από την χρήση των αρωματικών φυτών της Ελλάδας.

Ωστόσο, η χρήση τους στη κουζίνα είναι λεπτή και ήπια και τα αρωματικά φυτά κάνουν το φαγητό τόσο ξεχωριστό.

Παρακάτω θα ανακαλύψουμε ποια από τα αρωματικά φυτά που χρησιμοποιούνται πιο συχνά στην μαγειρική και τα οποία δεν πρέπει να λείπουν από την Ελληνική κουζίνα .

Κρόκος 

Το σαφράν έχει ένα γλυκό άρωμα και όμορφο κίτρινο χρώμα και είναι πραγματικά η ουσία της Μεσογείου. Ο Κρόκος είναι ένα πολύ ακριβό αρωματικό και αυτό οφείλεται στη δύσκολη καλλιέργειά του. Περίπου 150 λουλούδια  απαιτούνται για να κάνουν ένα γραμμάριο ίνες αποξηραμένων σαφράν .

Μαϊντανός 
Ο Μαϊντανός είναι απαραίτητο να  προστεθεί σε κάθε  πιάτο εκτός από τα γλυκά . Είναι φρέσκος, λαμπερός και καθαρός, τόσο στη γεύση όσο και στο χρώμα. Χρησιμοποιείται για να προσθέσετε χρώμα στη γέμιση, στις σούπες για γαρνίρισμα, πηγαίνει σε σαλάτες, σάλτσες και φωτίζει σάλτσες, κρέατα και πιάτα με ψάρι.

Βασιλικός
Ο Βασιλικός θεωρείται ότι είναι το βότανο της Μεσογείου, αν και δεν χρησιμοποιείται ευρέως σε παραδοσιακά  πιάτα. Είναι ένα από τα βότανα που είναι γνωστά και που έχει μια σημαντική θέση στο μύθο, που εκτείνεται διαχρονικά σε πολλές εποχές και πολιτισμούς. Η ζεστή, γλυκιά και ελαφρώς πικάντικη γεύση του τον καθιστούν ιδανικό συνοδευτικό για πιάτα με ντομάτα και φυσικά είναι το βασικό συστατικό για τη σάλτσα πέστο μαζί με άλλα αγαπημένα, όπως το σκόρδο, το κουκουνάρι και το ελαιόλαδο .

Οι μικρές γλάστρες με τα αρωματικά φυτά, στο μικρό σας χώρο στα περβάζια του παραθύρου σας, εφόσον δεν διαθέτετε μπαλκόνι είναι ο μικρός αρωματικός σας κήπος που θα σας βοηθήσει να δημιουργήσετε την αρωματική  σας κουζίνα.

Μανώλης Καπάνταης
Δασολόγος-Περιβαλλοντολόγος τ. Δ/ντης Πράσινου

Οι φωτογραφίες των φυτών είναι από τη ΒΙΚΙΠΑΙΔΕΙΑ.

Λαχανόκηποι

Το κατάλληλο έδαφος είναι το βασικότερο συστατικό επιτυχίας για έναν Λαχανόκηπο (και όχι μόνο). Το έδαφος απαιτείται να είναι αφράτο ώστε να αναπνέει σωστά η ρίζα του φυτού, να είναι πλούσιο σε θρεπτικά συστατικά και να κρατάει σημαντικά ποσοστά υγρασίας τα οποία θα αποδίδονται σταδιακά στα φυτά.

Ο συνδυασμός αυτών των υλικών εξασφαλίζει τη σωστή θρέψη των φυτών και την ομαλή ανάπτυξή τους. Το εν λόγω θρεπτικό υπόστρωμα μπορεί να χρησιμοποιηθεί άφοβα σε λαχανόκηπους, θερμοκηπιακές καλλιέργειες, καθώς και γλαστρικά φυτά.

Πράσινα μπαλκόνια στο γκρίζο της πόλης

Πράσινα μπαλκόνια στο γκρίζο της πόλης

Η ποιότητα ζωής στη πόλη σήμερα είναι δυσμενής για το πολίτη, με τη ψυχολογία που τον διακατέχει πεσμένη και με βασικό καταλύτη εξελίξεων το γκρίζο οικονομικό τοπίο της χώρας.

Στις σύγχρονες πόλεις, μέσα στις πολυκατοικίες η διαβίωση στο διαμέρισμα είναι αναπόφευκτα μέρος της σύγχρονης ζωής του. Το διαμέρισμα μπορεί να βρίσκεται στην καρδιά μιας πολύβουης πόλης όπως η Αθήνα ή σε κάποιο προάστιο της, με λιγότερο θόρυβο και ένταση. Τα μπαλκόνια των διαμερισμάτων συχνά είναι αχρησιμοποίητα. Ακόμη χειρότερα, όταν αυτά καταλήγουν πολλές φορές σε χώρους αποθήκευσης για ντουλάπες, ποδήλατα και είναι γεμάτα με σκουπίδια αντί του αρχιτεκτονικού προορισμού, το μπαλκόνι να χρησιμοποιείται ως ένας υπαίθριος χώρος διαβίωσης. Αποτέλεσμα με τον τρόπο αυτό, οι χρήσεις που έχουμε επιλέξει να οδηγούν στη μείωση της αισθητικής και λειτουργικής αξίας του κτιρίου.

Ένα μπαλκόνι λοιπόν είναι η συνέχεια και το υπαίθριο μέρος του διαμερίσματος.
Πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι το μπαλκόνι στην Ελλάδα σε σχέση με τις υπόλοιπες χώρες δεν είναι απλό σημείο αρχιτεκτονικής στο κτίριο. Είναι η συνέχεια και το υπαίθριο μέρος του διαμερίσματος. Το δε διαμέρισμα χάνει την αξία του εάν δεν έχει μεγάλο μπαλκόνι. Όλοι έχουμε ακούσει τη φράση «κοίτα τι μπαλκονάρα έχει αυτό το διαμέρισμα;»

Η συμπεριφορά μας και η σωστή αντιμετώπιση του χώρου αυτού μπορεί να αλλάξει την αισθητική μας και τη ψυχολογία μας, που τόσο ανάγκη έχουμε σήμερα.

Πως;

Δημιουργώντας πράσινα μπαλκόνια στο γκρίζο χρώμα της πόλης.
Σε κάθε περίπτωση, σε όποια θέση κι αν βρίσκεται, υπάρχουν πολλοί τρόποι για να κάνετε το μπαλκόνι σας πράσινο και ένα μέρος για να μπορείτε να ξεκουραστείτε και να απολαύσετε χρώματα και μυρωδιές σαν να βρίσκεστε έξω στην ύπαιθρο στο φυσικό περιβάλλον.

Δεν έχει σημασία το μέρος της Αθήνας όπου ζείτε, μπορείτε να δημιουργήσετε ένα υπαίθριο κήπο. Σαν κάτοικος της πόλης, μπορείτε να μετατρέψετε το μπαλκόνι σας σε κάτι περισσότερο από μπάρμπεκιου ή μέρος για αποθήκευση του ποδήλατου. Μπορείτε να δημιουργήσετε ένα χαλαρωτικό υπαίθριο καταφύγιο από επιλογή των γλαστρών με όμορφα φυτά.

Πρέπει να καταλάβουμε ότι με την βοήθεια των ειδικών μπορούμε να μετατρέψουμε ένα βαρετό μπαλκόνι διαμερίσματος σε ένα όμορφο πράσινο χώρο. Με λίγο δημιουργικό σχεδιασμό το μπαλκόνι μπορεί να μετατραπεί σε όμορφο εξωτερικό παράδεισο.

Σήμερα, ζούμε σε διαμερίσματα όπου δεν υπάρχει αρκετός χώρος για κηπουρική. Παρόλα αυτά πρέπει να δημιουργήσουμε σ' αυτούς τους περιορισμένους χώρους πράσινο και με τη φροντίδα των φυτών, θα έχουμε την αίσθηση σαν να κάνουμε κηπουρικές εργασίες σε ένα τεράστιο χώρο, σε ένα μεγάλο κήπο όπου βοηθούμε ώστε τα φυτά να έχουν ωραία λουλούδια, να αναπτύσσονται κανονικά, αφού έχουν τις κατάλληλες συνθήκες σε αέρα , νερό και ζωτικό χώρο για ανάπτυξη. 

Η αίσθηση που έχουν κάποιοι ότι η τοποθέτηση φυτών μειώνει το χώρο μέσα στο διαμέρισμα, είναι λοιπόν ένας βασικός λόγος για να υλοποιούμε την ιδέα της δημιουργίας κήπου στο μπαλκόνι. Να σημειώσουμε εδώ ότι πολλοί κάτοικοι της πόλης που ζουν σε διαμερίσματα, έχουν μεγάλη κλίση προς την κηπουρική και η δημιουργία πρασίνου στο μπαλκόνι, μπορεί να τους προτρέψει για ενασχόληση όταν έχουν ελεύθερο χρόνο με κηπουρικές εργασίες. Έτσι απλά μπορούμε ένα μικρό χώρο να τον μετατρέψουμε σε μίνι κήπο. Η κατασκευή λοιπόν αυτού του μικρού πράσινου χώρου αλλά με πολλές ιδιαιτερότητες , απαιτεί τις συμβουλές ειδικών οι οποίοι θα υλοποιήσουν τις ανάγκες μας και τις επιθυμίες μας.

Ο χώρος του μπαλκονιού χωρίς τις συμβουλές των ειδικών μπορεί να μετατραπεί σε χώρο συγκέντρωσης ακατάλληλων στοιχείων και ο κόπος και τα χρήματα μας να πάνε χαμένα.
Θυμηθείτε ότι πρόκειται να δημιουργήσετε στον υπαίθριο χώρο του σπιτιού σας, στο μικρό ή μεγάλο μπαλκόνι σας σε ένα μικρό κήπο. Η επιλογή των φυτών το σχήμα και το μέγεθος των γλαστρών που θα φυτευτούν , τα φυτοχώματα ,τα σημεία που θα τοποθετηθούν στο μπαλκόνι θα προκύψουν από την εσωτερική αναζήτηση του ιδιοκτήτη , με τη γνώση των ειδικών θα δώσουν αισθητική και αρμονία με τα είδη των φυτών που θα ταιριάζουν στο μπαλκόνι μας. Οι ειδικοί θα ικανοποιήσουν και το αίτημα που έχουν πολλοί κάτοικοι της πόλης που θέλουν να εγκαταστήσουν πράσινο στο μπαλκόνι, να ζητούν τα φυτά να μην έχουν πολλές απαιτήσεις και να διατηρούνται εύκολα.

Το αποτέλεσμα όλης αυτής της προσπάθειας είναι το πράσινο μπαλκόνι εύκολα και γρήγορα να μετατραπεί σε μια πολύ φιλόξενη γωνιά, η οποία θα επεκτείνει το ζωτικό χώρο του διαμερίσματος. Επίσης, θα δημιουργηθεί ένα μέρος για να ξεφύγουμε και να απολαύσουμε το χρόνο μας μακριά από την εργασία και την καθημερινή πίεση.

Οφέλη από τον κήπο στο μπαλκόνι 
Τα ευεργετήματα υγείας και αισθητικής που προκύπτουν σ' αυτούς που διαβιούν στο εσωτερικό των διαμερισμάτων, από τη δημιουργία κήπων στα μπαλκόνια. Συγκεκριμένα :

- μείωση του θορύβου που εισέρχεται στο διαμέρισμα από τα πορτοπαράθυρα 
- βελτίωση της θέας από τα πορτοπαράθυρα 
- συγκράτηση της σκόνης από το φύλλωμα των φυτά και δεν εισέρχεται στο διαμέρισμα 
- τα φυτά με την εξατμισοδιαπνοή ψύχουν τον αέρα μπροστά από το διαμέρισμα 
- τα αρωματικά φυτά που καλλιεργούνται σε μπαλκόνια προσθέτουν γεύση στη διατροφή.

Αρχές σχεδιασμού για ένα πράσινο, όμορφο και λειτουργικό μπαλκόνι.
Πώς να μετατρέψουμε ένα βαρετό μπαλκόνι διαμερίσματος σε ένα όμορφο πράσινο χώρο; 

Απλά με τις συμβουλές σχεδιασμού πρασίνου στο μπαλκόνι από ένα ειδικό.

Εδώ αναφέρονται οι ουσιαστικές συμβουλές για να είναι τα μπαλκόνια μας εύχρηστα και ελκυστικά:

Ο σχεδιασμός του χώρου πρασίνου ξεκινάει με τη δημιουργία διαγράμματος που είναι αποτυπωμένο σε κλίμακα το μπαλκόνι μας. Συμπεριλαμβάνουμε τα αρχιτεκτονικά χαρακτηριστικά του μπαλκονιού όπως παράθυρα, πόρτες, κάγκελα και τοίχους. Χρησιμοποιούμε αυτό το αρχικό διάγραμμα για να πάρουμε μια αίσθηση του μεγέθους του ελεύθερου χώρου που έχουμε για τα φυτά, τα φυτοδοχεία και κάθε μορφής έπιπλα η διακοσμητικά. Πρέπει να είμαστε προσεκτικοί ώστε να αφήσουμε αρκετό χώρο για τους ανθρώπους που μετακινούνται και για να απολαύσουν το χώρο.

- Για τα μπαλκόνια που έχουν μεγάλο μήκος και μικρό πλάτος εξομαλύνουμε τις γωνίες με τη τοποθέτηση ομάδων πολλαπλών ισοϋψών δέντρων, θάμνων και πολυετών φυτών.
- Επαναλαμβάνουμε τη τοποθέτηση ενός φυτού, ή ομάδα φυτών, σε όλη την περιοχή του δημιουργούμενου κήπου στο μπαλκόνι.
- Χαρακτηριστικό γνώρισμα της επιλογής των φυτών είναι το χρώμα του άνθους ιδίως οι τόνοι τους , το σχήμα και το μέγεθος του φύλλου κλπ.
- Δημιουργία σημείων με τη χρήση φυτών με φωτεινά χρώματα και ενδιαφέροντα σχήματα και υφές. 
- Να εξεταστεί η θέα μέσα από το σπίτι σας όταν τοποθετείτε τα φυτά έξω στο μπαλκόνι. 
- Η επιλογή για τα δέντρα και τους θάμνους γίνεται με στόχο να έχουν ανθοφορία την άνοιξη, πράσινο το καλοκαίρι, αλλαγή στο χρώμα των φύλλων το φθινόπωρο και ενδιαφέρουσα παρουσίαση του γυμνού φλοιού το χειμώνα. 
- Εξετάζονται οι συνθήκες που επικρατούν στο μπαλκόνι: άνεμοι, το βάρος των φυτοδοχείων, παροχή νερού και αποχέτευση. 
- Σε περιοχές που έχουμε ψυχρά κλίματα και οι καιρικές συνθήκες είναι δυσμενείς , δημιουργούμε μόνωση με τη τοποθέτηση μιας στρώσης από αφρό πολυουρεθάνης πάχους περίπου 2 εκατοστών στα τοιχώματα των φυτοδοχείων για να προστατεύει τις ρίζες των φυτών.

 Δεδομένου ότι εργαζόμαστε για να δημιουργήσουμε κήπο σε περιορισμένο χώρο, η επιλογή των φυτών πρέπει να ανταποκρίνεται στον αρχικό σχεδιασμό για να έχουμε καλύτερα αποτελέσματα.

Όταν συγκεντρώσουμε στο χώρο του μπαλκονιού τα φυτά, το εδαφικό υπόστρωμα δηλαδή επιλέγουμε φυτόχωμα σύμφωνα με τις απαιτήσεις των φυτών , τα φυτοδοχεία, το λίπασμα, τα υλικά στερέωσης των φυτών τότε είμαστε έτοιμοι να ξεκινήσουμε το φύτεμα στις γλάστρες . Πρέπει να λάβουμε υπόψη ότι κάθε γλάστρα και κάθε φυτό που τοποθετούμε έχει τις δικές του ιδιαίτερες απαιτήσεις.

Αφού οργανώσουμε τον κήπο στο μπαλκόνι , οι βασικές αρχές που αφορούν τη καλλιέργεια των φυτών είναι λίγο πολύ η ίδια με την καλλιέργεια τους σε ένα παραδοσιακό κήπο. Το μόνο που πραγματικά χρειάζεται να προσέξουμε είναι ο ήλιος, το έδαφος και το νερό. Ωστόσο, η άρδευση των φυτών στο μπαλκόνι μπορεί να χρειαστεί κάποια ειδική τεχνική κατασκευή. Χρειάζεται να προμηθευτούμε για την άρδευση των φυτών ένα προγραμματιστή, λάστιχο, σταλλάκτες κ.λ.π. Για την άρδευση είναι αναγκαία η δημιουργία ενός αξιόπιστου συστήματος με αποτελεσματική αποστράγγιση (αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό αν το μπαλκόνι σας είναι προστατευμένο από τη βροχή).

Μετά το τέλος της κατασκευής του κήπου έχουμε τη διαχείριση του πρασίνου στο μπαλκόνι, εργασία απλή που χρειάζεται γνώση και μεράκι και αν δε τη γνωρίζουμε μπορούμε να απευθυνόμαστε στους ειδικούς.

Με αυτές τις αρχές είναι εύκολο να μετατρέψουμε κάθε μπαλκόνι σε μια όμορφη, χαλαρωτική εξωτερική γωνιά. Απλά θυμηθείτε να ελέγξετε τους κανόνες και τους κανονισμούς διαχείρισης της πολυκατοικίας.

Συμπληρωματικά στοιχεία για καλύτερη οργάνωση και λειτουργία του μπαλκονιού 
Κάντε το απλό - Περιορίστε στο ελάχιστο τον αριθμό των επίπλων του εξωτερικού χώρου από καρέκλες, τραπέζια και έπιπλα στο μπαλκόνι σας. Εάν έχετε μερικές φορές επισκέπτες περισσότερους απ' ότι είναι οι καρέκλες σας , να διατηρείτε δύο η περισσότερες κλειστές καρέκλες και να αποθηκεύονται αλλού για να δίνεται η αίσθηση της ευρυχωρίας για το μπαλκόνι σας. 

Ασφάλεια - Ένα από τα πιο σημαντικά ζητήματα κατά το σχεδιασμό του χώρου στο μπαλκόνι είναι η ασφάλεια για τους χρήστες, ιδιαίτερα για τα παιδιά και τα ζώα. Η διασφάλιση επιτυγχάνεται στο μπαλκόνι με τη τοποθέτηση κιγκλιδώματος με ορισμένο άνοιγμα ανάμεσα στα σίδερα.

Δημιουργήστε το δικό σας χώρο - Για τα μπαλκόνια που αισθάνονται οι χρήστες ότι εκτίθενται, υπάρχουν τρόποι προστασίας της ιδιωτικής ζωής στο πλαίσιο του σχεδιασμού δημιουργίας κήπου στο μπαλκόνι σας. Ο έλεγχος επιτυγχάνεται με τη τοποθέτηση υψηλών φυτών σε κάθε άκρο του μπαλκονιού σας ή άλλος τρόπος είναι να χρησιμοποιήσετε καλαμωτές για να μπλοκάρουν το χώρο σας μακριά από τα μάτια των γειτόνων σας. 

Barbeque - Φυσικά το μπαλκόνι δεν θα ήταν πλήρης εάν δεν υπήρχε ένα μπάρμπεκιου για την υπαίθρια διασκέδαση τα βράδια τις καυτές μέρες του καλοκαιριού . Πριν αγοράσετε BBQ, βεβαιωθείτε ότι έχετε μετρήσει το χώρο σας και μπορεί να τοποθετηθεί. 

Θυμηθείτε στο σχεδιασμό όλες τις εποχές - Κατά τον σχεδιασμό του μπαλκονιού στο σπίτι ,πρέπει να έχουμε κατά νου τις τέσσερις εποχές (και μερικές φορές τις ημερήσιες διαφοροποιήσεις ) . Η προστασία από τον ήλιο και τη βροχή γίνεται με τη τοποθέτηση τέντας από πανί ή από ομπρέλα μεγάλης επιφάνειας για να πετυχαίνουμε σκιά. Πρέπει να θωρακίσουμε το μπάρμπεκιου και τα έπιπλα του εξωτερικού χώρου από τα νερά της βροχής για να τα διατηρήσουμε για μεγάλο διάστημα. 

Μαζί με τα πανέμορφα φυτά και τα λουλούδια, μπορείτε να φέρετε ακόμη και άλλα ενδιαφέροντα πράγματα τα οποία θα προσθέσετε στο μίνι κήπο σας. 

Αυτά τα στοιχεία είναι διακοσμητικά δοχεία που κρέμονται η γλάστρες η μικρά δοχεία με νερό για να μπορούν να έρχονται να πίνουν νερό τα πουλιά στο μικρό μας κήπο και με το κελάιδισμα τους να μας προκαλούν ευχαρίστηση. 

Με το μικρό κήπο στο μπαλκόνι, δημιουργείτε στην πραγματικότητα ένα υπαίθριο μέρος, τοποθεσία που θα σας παρέχει εσωτερική ισορροπία όσο κανένα άλλο μέρος του σπιτιού σας για τις διερευνήσεις η τις αναζητήσεις σας.

Επιπλέον, μπορείτε να τοποθετήσετε χαμηλό φωτισμό στα φυτά ούτως ώστε αυτά τα σύνολα να έχουν καλύτερη παρουσίαση.

Η ιδέα της δημιουργίας μεγάλου κήπου, η ψευδαίσθηση ότι βρισκόμαστε σε μεγάλο χώρο είναι το κίνητρο να προτρέψει όλους εκείνους τους ανθρώπους που ζουν στη πόλη, στο διαμέρισμα και έχουν έλλειψη χώρου, για να δημιουργήσουν το πράσινο στο μπαλκόνι τους. Η υλοποίηση της επιθυμίας μας απαιτεί τη χρησιμοποίηση της φαντασίας μας για να εκτελέσουμε αυτό το έργο. Αυτή η τάση δημιουργίας πρασίνου στους μικρούς χώρους της πόλης θα είναι αποτελεσματική εφόσον υπάρχει σχεδιασμός και καθοδήγηση από τους ειδικούς.

Ο κήπος στο μπαλκόνι είναι μια κηλίδα πρασίνου στο γκρίζο της πόλης, ίσως είναι η αρχή και η αιτία για να μας αλλάξει και τη κακή ψυχολογία μας και να δημιουργήσει βελτίωση στις συνθήκες διαβίωσης στη πόλη. Στο Παρίσι σε μια χρονιά αγοράσθηκαν 8 εκατομμύρια γλάστρες για να τοποθετηθούν στα μπαλκόνια.

Μανώλης Καπάνταης
Δασολόγος-Περιβαλλοντολόγος τ. Δ/ντης Πράσινου

Φωτογραφίες : Σταυρούλα Κατσιγιάννη
Γεωπόνος - Αρχιτέκτων τοπίου